Verandering, verwondering en befjordering

Als ik het zelf mag zeggen (tja het is tenslotte mijn blog) ben ik geslaagd in het fjorderen door IJsland. Ik ben gestart met fjorderen in het oosten bij het uitstappen van de boot. Ik heb me, myself and I op en neer door de noordelijke fjorden gesjord en gefjord, met wat ontfjorde interludes door het binnenland. En uiteindelijk ben ik in de overtreffende befjorderende trap beland in het noordwesten. Ik heb soms gedacht, ben ik nu niet uitgefjord? En zal morgen misschien tegenvallen? Maar nee, ik raak niet uitgekeken op de fjorden, op elke bocht met nieuwe uitzichten, op elk moment met ander weer.

Önundarfjördur, Westfjords

Waar ik wel op raak uitgekeken is het fietsen in slecht weer langs drukke wegen. Ik snap niet dat er mensen zijn die het leuk vinden om langs de 1 (of andere drukke wegen) te fietsen. Ik rijd nabij Akureyri graag 15 km om en tegen een helse wind in om 5 km drukke weg te vermijden. 

Eyjafjördur, looking to the east

Ik ervaar een paar hele mooie fietsdagen (met zelfs flink wat zon) langs noordelijke deel van Eyjafjördur, door een kleine oude tunnel naar Ólafsfjördur en vervolgens over een oude bergweg door de Tröllaskagi bergen richting Hofsós. Een vrouw vraagt mij wat ik de belangrijkste eigenschap vind om zo’n fietsreis te kunnen doen? Dat is een interessante vraag zonder eenduidig antwoord denk ik. Flexibiliteit en het vermogen om aan te passen is voor mij nu belangrijk antwoord ik haar. 

Het is stil en verlaten in de pas met fantastische uitzichten. Ik lunch genietend van de zon op een grote steen. 

Lágheiði, Tröllaskagi mountains

Langs de kust draai ik weer naar het zuiden, langs eilanden die donker rijzen vanuit wolken of zeemist. Ik bewonder glinsterende rivieren, stomende bergen, basaltformaties en beukende golven. Ik rijd de mist in en uit. Of misschien waait de mist uit mij.

Seamist and sun at Hofsós

Waar ik helaas ook op raak uitgekeken is de pijn. Het is een uitdaging het fietsen te plannen met onverwachte pijn en hoewel ik in Akureyri goed heb gerust, en mijn pijnspiegel goed probeer te beheersen, komt deze toch venijnig terug en door de pijnstillers heen. Zodanig erg dat ik niet kan fietsen op sommige momenten. Eén van mijn mooiste fietsdagen eindigt dus met lopen langs de weg, met wat boze tranen en frustratie die ik met boze muziek probeer te troosten. Hier wordt mijn aanpassingsvermogen dus flink getest. De camping ga ik niet meer halen, ik wil niet wildkamperen want ik heb het koud en ik ben moe en het gaat vannacht weer regenen. Enfin, gelukkig heb je tegenwoordig bijna overal mobiel signaal in IJsland en heeft een guesthouse 7 km verderop nog plek vanavond omdat in dit uithoekje weinig toeristen komen. Ik heb daar echt mazzel mee, er is een warme keuken waar ik goed kan koken, en een hottub met uitzicht op zee waar ik mijn lijf wat kan ontspannen. En de zonsondergang in kan mijmeren. De berg naast het guesthouse stoomt continu in de zon en in de regen vanwege de warme bron, waar de aardige eigenaren en hun 2 buren in deze uithoek alle warmte vandaan halen. 

Warm spring at Gistheimilid Gimbur,
Skagafjördur

Ik vervolg de dag erna met een heel moe lijf (na pijn komt altijd moeheid) de glooiende kustweg en kom uiteindelijk in de regen aan bij Varmahlið. Daar komen mijn plannen tot stilstand vanwege sneeuw en ijzel op mijn geplande (en ook op mijn alternatieve) route. Ik besluit nog een paar dagen rustig aan te doen en wacht het weer af. Maar de sneeuw gaat over in heel veel regen en heel harde wind en dan wordt er weer sneeuw voorspeld. Oh, en er komt ook nog een echte storm. Ik frustreer me wat heen en weer, wil het fietsen niet opgeven (want op de fiets ben ik echt in mijn happy place) maar zo heb ik het niet meer naar mijn zin. Enfin, ik huur uiteindelijk een auto, gooi de fiets in de achterbak en zoem in luxe richting de Westfjorden, naar de storm. 

Just one of those mountains on road 643

The pass to Reykjarfjördur, Westfjords

Ik heb een hotel geboekt in Djupavík, een plaatsje met 10 huizen, een vervallen haringfabriek, 4 watervallen en alleen bereikbaar via één onverharde weg 70 km vanuit Holmavík naar het noorden. Het hotel is een heerlijke plek om een storm uit te zitten, in de gezamenlijke eet en relaxruimte zitten zowel de gasten als de gastheren en -vrouwen. Er wordt gebreid, gekletst, geroddeld, gelezen en gelegpuzzeld. De keuken is ook voortreffelijk dus ik geniet en verwen mezelf. De storm neemt de volgende dag in kracht toe. Er lekt wat her en der in het hotel, de weg wordt afgesloten in de middag omdat er wat landslides en rotsen op de weg zijn gevallen en het water wat weg heeft weggestroomd. 

Hotel Djupavík, built as the women’s
dormitory for the old herring factory

Everybody is in a relaxing mood

Vrij veel ijslanders hebben een tweede (of derde) baan om de wegen te fixen of road of mountain rescue te doen. De bergen, het land, en dus ook de wegen brokkelen hier continu af. Het verweert en verandert aan alle kanten. Overal liggen naast elke weg dus ook regelmatig groeves waar steen word gewonnen, met ook tegelijkertijd van die machines om er kleiner grind van te maken. Die staan er in afwachting van de volgende poetsbeurt voor een weg. In de middag arriveert zo’n man die boodschappen kwam brengen en tegelijkertijd ook vóór het hotel met een soort graaftruckmachine de weg en het water her en der wat verlegt. Hij heeft de weg weer opengeschraapt. Of dichtgeschraapt, het is maar hoe je het bekijkt. Vier IJslanders met jeeps arriveren achter de truck aan. Later die dag is de weg echter wéér dicht door nieuwe landslides. Aangezien nieuwe gasten het hotel niet kunnen bereiken en dus noodzakelijk annuleren, kan ik lekker een nachtje langer blijven. Ik vraag of dit soort weer gewoonlijk is, maar blijkbaar is het deze zomer wel erg bar. Zoals mijn gastheer mooi on-ironisch zegt bij het vertrek, did you enjoy doing nothing? En in tegenstelling tot veel plekken in de wereld meende hij dat oprecht en kon ik ook oprecht zeggen dat het heerlijk was.

De tour in de oude haringfabriek is ontzettend vermakelijk en interessant. Onze gids is een geboren verteller en hij heeft honderden verhalen over het leven, de historie en de mensen hier. Ook is er een kunsttentoonstelling (tip, check de korte IJslandse film: Wild Summon, overladen met prijzen en zeer indrukwekkend).

Tour at the old herring factory, Djupavík

Ik rijd in lichte regen en op de weer vlak gemaakte weg naar het zuiden. Bij Holmavík ga ik mee op walvistour met Láki tours op een fantastisch windstille ochtend. We spotten bultruggen links en rechts en weten nauwelijks waar we moeten kijken. En net nadat de gids een introductiepraatje geeft en onze verwachtingen geroutineerd probeert te temperen en vertelt dat walvissen hier in deze fjorden eigenlijk nooit uit het water springen, springt een walvis met open bek uit het water en snakt de hele boot collectief naar adem terwijl we de baleinen bewonderen en het moment al veel te snel weer voorbij is. Ik had nog niet eens mijn camera aan. Wat een kado, de uren gaan te snel voorbij.

Apparently these 2 are called
Angel & Scarface

Vanuit de camping zie ik later die dag nog meer walvissen spuiten in de verte. Wauw. Mijn moeder vraagt over de app of het een orka met zo'n staartgeval is. Nee, maar we concluderen dat ze allemaal van die staartgevallen hebben.

Ik ga een dagje wandelen in de Kaldalón vallei naar een gletsjertong van Drangajökull, de lokale gletsjer hier in het noorden van de Westfjorden. Hoewel ook die dag mooi weer is, is er een sterke en zeer koude dalwind vanuit de gletsjer. Bemutst en behandschoend en bevijfdubbellaagd wandel en klauter ik over moreneruggen en door vele waterstroompjes heen. Zeer indrukwekkend. Tegen de tijd dat ik dicht bij de gletsjer ben waait het water van de watervallen al weer omhoog (die grens mag ook wel op de definitieschaal van Beaufort gezet worden collega’s, ik schat in rond de 18 á 20 m/s). Een man met lange benen helpt mij op de terugweg nog galant over een wijd mossig stroompje heen. (Ik was al met één kort been in het water gegleden op de heenweg dus dat werd gewaardeerd.) 

Looking at Drangajökull from a moraine hill

Drangajökull glacier

Treacherously slippery (but beautiful)
mossy streams

Terwijl ik weer terug boemel naar de bewoonde wereld kom ik een café tegen (zeldzaam hier). Ik bestel koffie en een wafel. Ik krijg de vers gemaakte vöfflur op z’n IJslands. Met 2 potten jam. En de Sjamaars zullen blij zijn om te horen dat hij bijna verontwaardigd zei nadat ik ietwat aarzelend bosbessenjam op de ene helft van de wafel had gelepeld “surely you will try both jams on the waffle?!” (Ah, mijn soort mensen) Ik gehoorzaamde braaf en lepelde de oranje (?) jam op de andere helft en hij spoot vervolgens breed glimlachend 2 lagen slagroom er dik overheen. “This is the icelandic way”. Ow-ké dus. Ik kon de wafel niet meer zien. Enfin, heerlijke kost na de gletsjerkou.

Íslensk vöfflur (cream with a waffle)

Ik zoem honderden km heen en weer langs de fjorden, bewonder watervallen, zeehonden, golfgeweld, en de alom groene hellingen, de ene nog steiler dan de andere. Het zijn bloedmooie komvalleien, schoolvoorbeelden. De fysisch geograaf in mij watertand zo ongeveer continu. Ik wandel en klauter nog wat bij enkele watervallen. Ik graas en peuzel wat blauwe bessen. In deze vallei is er juist weer geen wind (en geen gletsjer) en ontmuts en ontjas ik mezelf.

Glacially shaped valleys, Ísafjardardjup

Spectacular waterfalls around every bend

Ik heb een moment van verbinding en leuke gesprekken op de camping bij Isafjördur. Daarna mis ik mijn vrienden en familie thuis extra veel. Het is helder die nacht, en ik zie voor het eerst in mijn leven aurora borealis. Witte en grijze gordijnen flikkerend in de donkere nacht. De kleuren op de foto zie ik niet, maar toch wauw. Het vriest ook, dus ik word helaas na 20 minuten buiten staren naar het lichtspektakel niet echt meer warm in de tent die nacht (ondanks het springen en nieren slaan). Ik sta om half 6 op om tegen de keukenverwarming aan te gaan zitten met thee.

Op een windstille ochtend fjord ik weer wat verder richring het zuidwesten van de Westfjorden. Ik hoor een raaf zingen en kletsen in plaats van krassen, ik zie fantastisch mooie weerspiegelingen in het water. 

Þingeyri

Met de auto kies ik ook voor een spannend 4x4 haarspelden weggetje met mooie uitzichten. Ik heb geen haast dus geen saaie tunnels voor mij op mooie dagen. Leuk en intensief rijden. 

Ik ben daarna wel zo moe dat ik bij het wandelen bij Dynjandi waterval (het zijn er eigenlijk 7) bij de vijfde al weer terug naar beneden ga. Ik moet nog wel Patreksfjördur bereiken 2 bergpasjes verderop want er komt (uiteraard) alwéér een depressie aan met gele waarschuwingen van het Iceland Met Office. Weer een grote kans op landslides omdat de grond zo verzadigd is door de vele regen. Maar hé, zonder die vele regen zag en hoorde ik niet overal het water in witte strepen naar beneden kletteren en denderen. …En weer omhoog waaien in witte gordijnen door de wind, een soort van circle of life water. 

Dynjandi waterfalls

Ik rust weer even een paar dagen uit in een charmant visserhuisje dat gemoedelijk kraakt en kreunt in de wind. Ik wandel een rondje in een uurtje met milde regen en doe boodschappen. In de winkel tref ik meteen het halve dorp en alle andere toeristen aan. Want tja.

Op een dag met iets minder wind en regen en snel bewegende wolken reis ik weer verder. Onderweg stop ik bij een imposant scheepswrak dat langzaam door de tanden des tijds wordt geknarst. 

Azure, cerulean?
Well, effing beautiful anyway

Regenbogen vergezellen mij in de opzwiepende schuimkoppen op zee. Het is dat ik op de weg moet letten maar ik kijk mijn ogen uit. Bij het meest westelijke puntje van IJsland loop ik in horizontaal striemende regen een klein stukje klif op. Thank fuck voor stoelverwarming.

Látrabjarg lighthouse and cliffs

Hier word ik me weer bewust van de veranderingen die zich hier zo snel voltrekken. Het zijn begin september dagen vol veranderend weer. Zon, regen, wind, regenbogen, zonnestralen door de wolken heen, alle schakeringen van grijze wolken die je maar kunt bedenken, mist. Van alles. 

Toen ik begin juli aankwam was de sneeuw aan het smelten en waren de vogels aan het broeden in velden vol met bloemen en de lammetjes na een valse start (juni was extra koud) net buiten. Nu, de eerste dag van september, is het gras geel en bruin aan het verkleuren en schitteren de beroemde vogelkliffen van Látrabjarg in afwezigheid van vogels. Drie meeuwen en een aalscholver nemen de honneurs waar en krijsen iel in de wind, de rest van de 300.000 zeevogels zijn al vertrokken. Ik heb al een paar weken geen gewulp of getureluur meer gehoord.

De laatste weken is de nacht ook opeens donker geworden, ongeveer in vier weken van alleen een licht schemeren naar inmiddels zeven uur volle nachtdonkerte, donkerheid? 

Het schapenseizoen loopt bijna ten einde, ik zie boeren al voorbereidingen treffen om komende weken de schapen weer binnen te halen. 

Ook ik ben veranderd in deze tijd. Ik heb spieren gekweekt, mijn ziel gevoed, en - het meest belangrijke - mijn haar stukje bij beetje afgeknipt. Al dat haar was maar lastig onder zwetende mutsen en in waaiende wind, dus eerst ging de ene kant er af, en uiteindelijk ook de andere. En, omdat ik geen kunde met haarknippen heb, zie ik nu elke keer in de spiegel enkele lange(re) plukken uitsteken en knip ik die ook steeds weer af. Als ik zo doorga, ben ik kaal als ik weer terugkom in Nederland.